چسبندگی رحم چیست؟

رحم طبیعی دارای سه لایه است: یک لایه خارجی (سروزا)، یک لایه عضلانی میانی (میومتریوم) و یک لایه داخلی (آندومتر). لایه داخلی شامل آستری است که ماهانه یکبار با قاعدگی خانم ها می افتد. همچنین مکانی است که جنین در آن قرار می گیرد و در دوران بارداری رشد می کند. هنگامی که یک زن باردار می شود، جنین در آندومتر قرار می گیرد. آسیب و یا عفونت آندومتر ممکن است به دیواره داخلی آسیب برساند و باعث ایجاد چسبندگی (بافت اسکار) بین دیواره های داخلی رحم شود که در آن دیواره ها به طور غیرطبیعی به یکدیگر می چسبند. چسبندگی های داخل رحمی، که به عنوان سینکیا یا بافت اسکار نیز شناخته می شوند، نوارهایی از بافت اسکار فیبری هستند که در داخل رحم تشکیل می شوند. بافت اسکار روی پوشش عملکردی رحم تأثیر می گذارد و می تواند دلیلی برای ناباروری باشد.

جالب است بدانید که چسبندگی رحم می توانند بسیار گسترده و در عین حال بدون علامت باشند. این عارضه ممکن است زمان زیادی پس ابتلا علائم رو بروز دهد. دلایل ابتلا به چسبندگی متعدد است اما اساساً تحریک بافتی که باعث ایجاد چسبندگی می شود، از یک عارضه التهابی یا از وارد شدن ضربه (به عنوان مثال بعد از جراحی) ناشی می شود.

چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن چیست؟

سندرم آشرمن اصطلاحی است که برای توصیف چسبندگی داخل رحم به کار می رود. این زخم می تواند با نوارهای کششی نازک بافت اسکار خفیف یا با تشکیل نوارهای ضخیم شدیدتر باشد. در شدیدترین موارد ، انسداد جزئی یا کلی داخل حفره رحم می تواند رخ دهد.

سندرم اشرمن با چه علائمی همراه است؟

زخم های رحمی که باعث ایجاد علائم می شود سندرم آشرمن نامیده می شود. گاهی یک زن مبتلا به چسبندگی داخل رحمی ممکن است هیچ مشکل یا علائم واضحی نداشته باشد. با این حال، بسیاری از زنان ممکن است ناهنجاری های قاعدگی مانند دوره قاعدگی سبک تر، “هیپومنوره” یا بدون پریود، “آمنوره” باشد. بافت زخم می تواند باعث درد لگن حلقوی ناشی از گیر افتادن خون قاعدگی در رحم شود.

زنان دیگر ممکن است نتوانند به بارداری برسند یا سقط مکرر را تجربه کنند. آنها همچنین ممکن است در زمان زایمان طبیعی به دلیل قرار گیری غیر طبیعی جفت (بعد از زایمان) دچار عوارض شوند. اگر بافت اسکار جریان خون قاعدگی را تا حدی یا به طور کامل مسدود کند، سندرم آشرمن می تواند باعث درد لگن یا دوره های قاعدگی دردناک شود.

چه عواملی موجب بروز چسبندگی رحم می شود؟

از جمله بیماری هایی که موجب چسبندگی می شود شامل عفونت های ناشی از بیماری های مقاربتی (مانند سوزاک)، عفونت بعد از عمل مانند آپاندیسیت باشد. “تحریک مزمن بافت های لگن در اثر یک بیماری رایج مانند اندومتریوز ، همچنین ممکن است باعث ایجاد چسبندگی شود. بخش قابل توجهی از بیماری چسبنده لگنی ناشی از جراحی لگن ضروری قبلی است (برداشتن کیست تخمدان یک مثال خوب خواهد بود.

دلیل اهمیت درمان چسبندگی رحم

چسبندگی های داخل رحمی که موجب باعث ناباروری شود، معمولاً در اثر آسیب به حفره رحم رخ می دهد. شایع ترین علت D&C است که برای سقط جنین انجام می شود. به ندرت، چسبندگی می تواند ناشی از عفونت شدید داخل رحمی باشد. این نوع چسبندگی می تواند جزئی باشد یا می تواند بر کل حفره رحم تأثیر بگذارد، حتی گاهی اوقات منجر به توقف کامل جریان قاعدگی می شود. این چسبندگی های شدید سندرم آشرمن نام دارند. بسیاری از زنان مبتلا به چسبندگی داخل رحمی احساس ناراحتی نمی کنند، اما ممکن است متوجه قاعدگی سبک، نامنظم یا عدم قاعدگی شود. همچنین ممکن است در بارداری مشکل ایجاد کند حتی موجب بروز سقط مکرر نیز می شود.

درمان چسبندگی داخل رحمی با جراحی

به منظور درمان چسبندگی داخل رحمی جراحی هیستروسکوپی انجام می شود، گاهی اوقات تحت هدایت لاپاراسکوپی، برای از بین بردن چسبندگی های داخل رحمی. در موارد چسبندگی شدید، متخصص زنان ممکن است بعد از عمل، بالون داخل رحمی را داخل حفره رحم قرار دهد تا دیواره های رحم در زمان بهبودی از هم جدا شوند.

این بالون به مدت دو هفته در این ناحیه قرار می گیرد. همچنین پس از جراحی بیمار تحت درمان دوزهای نسبتاً زیاد قرص استروژن قرار می گیرد. این امر به منظور تشدید پوشش رحم برای بازسازی و پوشاندن سطوحی است که بافت اسکار در گذشته وجود داشت. همچنین جراح از خانم ها می خواهد که به مدت دو هفته آنتی بیوتیک مصرف کنند تا خطر عفونت کاهش یابد. پس از برداشتن بالون، بیمار همچنان باید استروژن را برای 10 تا 14 روز دیگر مصرف کند و در 10 روز آخر استروژن قرص پروژسترون مصرف کند. زمانی که هر دو قرص قطع شود، دوره عادت ماهیانه آغاز می شود که ممکن است کمی سنگین تر از حالت عادی باشد.

برای اطمینان از بین رفتن چسبندگی، پزشک هیستروسالپنگوگرام (HSG) را انجام می دهد. جراحان می توانند چسبندگی های بیشتری را با جراحی هیستروسکوپی بردارند. با این حال، ممکن است برای درمان موارد شدید به بیش از یک جراحی چسبندگی داخل رحمی نیاز باشد.

دلایل ایجاد سندروم آشرمن یا چسبندگی رحم

ایجاد زخم در رحم در اثر ضربه به پوشش داخلی با یک عمل و یا التهاب ایجاد می شود. دلایل احتمالی ایجاد زخم عبارتند از:

• جراحی
• زایمان سزارین یا طبیعی
• میومکتومی
• التهاب و عفونت
• آندومتریت – عفونت حفره رحم
• سایر عفونت ها (کلامیدیا، سل، اسکیستوزومیازیس)
• اتساع و کورتاژ برای سقط قبلی، سقط جنین، حفظ جفت بعد از زایمان، خونریزی غیرطبیعی رحم

آیا چسبندگی رحم باعث نازایی میشود؟

زخم رحم توانایی باردار شدن را کاهش می دهد زیرا باعث کاهش خونرسانی به لایه داخلی آندومتر می شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد زخم کامل در حفره شود. آندومتر سالم برای نگهداری جنین مهم است. بافت زخم همچنین می تواند یک مانع فیزیکی برای ورود اسپرم به قسمت بالای رحم باشد تا تخمک بارور شود.

منبع:

https://uscfertility.org/causes-infertility/uterine-scarring/

https://www.reproductivefacts.org/news-and-publications/patient-fact-sheets-and-booklets/documents/fact-sheets-and-info-booklets/intrauterine-adhesions-what-are-they/

https://txfertility.com/fertility-surgery/intrauterine-adhesion-surgery/