ناباروری یکی از جدی ترین مشکلات در بین زوجین است که امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی می توان برای همیشه به این اتفاق ناخوشایند پایان داد. پس جای هیچ گونه نگرانی نیست و می توان به راحتی با کمک انواع روش های درمان ناباروری که با توجه به شرایط فردی و زوجین انتخاب و انجام می شود. در ادامه نیز به توضیحات مهمی پیرامون چیستی و چگونگی درمان این عارضه می پردازیم تا با آگاهی و دانش پزشکی بالایی اطمینان حاصل کنید که می توانید فرزند دلبندتان را به زودی به آغوش بکشید.
ناباروری چیست؟
ناباروری به معنا ی ناتوانی دائمی از بارداری نیست. برخی اختلالات ممکن است موجب بروز این مشکل در خانم ها و هم در آقایون شود. به طور کل ناباروری یعنی یک سال به طور منظم رابطه جنسی بدون هیچ قرص و روش های دیگر پیشگیری برای خانم های زیر 35 سال که منجر به بارداری نشده.
ارزیابی قبل از شروع درمان نازایی
- انالیز مایع منی
- اطمینان از وجود تخم گذاری
- اطمینان از باز بودن لوله ها
- ایمنی علیه سرخجه
علائم و نشانه های ناباروری
- تغییرات در میل جنسی
- افزایش وزن
- خارج شدن ترشحات شیری از نوک سینه
- ریزش مو و یا نازک شدن بافت مو
- مشکلات پوستی مانند افزایش جوش و آکنه
- رشد مو های زائد در پشت لب، روی قفسه سینه و چانه
- احساس درد هنگام رابطه ی جنسی
- تغییر و بی نظمی در دوره های عادت ماهانه
دلایل ناباروری در خانم ها
- ابتلا سندروم تخمدان پلی کیستیک که می تواند یکی از عوامل ایجاد اختلال در تخمک گذاری باشد.
- انسداد لوله های رحمی که از انتقال اسپرم به رحم جلوگیری می کند.
- ابتلا به عارضه آندومتریوز
- ترشحات دهانه رحم که باعث آسیب رسیدن به اسپرم می شود.
دلایل ناباروری در اقایان
- کاهش میل جنسی
- اختلال در رشد مو
- مشکلات نعوز در اقایان
- مشکلات انزال در اقایان
- کوچکی و سفت بودن بیضه ها
- احساس و درد و وجود برامدگی در بیضه ها
- انسداد مجاری اسپرم
- کاهش تولید اسپرم از حد طبیعی
- بسیاری از بیماران به نازایی مطلق مبتلا هستند که ممکن به دلیل از بین رفتن برگشت ناپذیر سلول های جنسی دارای عملکرد هر یک از زوجین و یا فقدان یکی از ساختمان های تولید مثلی در آن ها باشد.
علل موثر شیوه زندگی بر ناباروری
- زنان چاق یا دارای اضافه وزن، بیشتر دچار اختلال در تخمک گذاری و نازایی می شوند و میزان IVF در آن ها 30 درصد کاهش میابد.
- مرادن چاق بیشتر مبتلا به هیپوگنادیسم ( نوعی بیماری که در آن غدد جنسی قادر به تولید مقدار کافی هورمون های جنسی نیستند) و تخریب DNA اسپرم هستند.
- مصرف زیاد مواد مخدر باعث کاهش میزان باروری می شود.
- میزان موفقیت IVF در زنان سیگاری نصف زنان غیر سیگاری است.
- مصرف الکل بر باروری تاثیر می گذارد.
روش های درمان ناباروری
داروها: برخی از داروها می‌توانند در درمان ناباروری مردان و زنان مؤثر باشند. مثلاً درمان هورمونی، مانند داروهای استیروئیدی در مواردی که ناباروری به علت اختلالات هورمونی باشد، ممکن است مفید باشد. در مواردی که ناباروری به علت عدم تخمک‌گذاری یا عدم تولید مناسب اسپرم باشد، داروهایی مانند داروهای تقویت کننده تخمک‌گذاری (مثل لتروزول) یا داروهای تقویت کننده اسپرم (مثل کلومیفن سیترات) ممکن است تجویز شوند.
جراحی: در برخی موارد، جراحی ممکن است نیاز باشد تا اختلالات فیزیکی را که باعث ناباروری می‌شوند، برطرف کند. مثلاً درمان نواقص ساختاری در سیستم تناسلی، بازسازی لوله‌های فالوپی و یا برداشت توده‌های بدخیم ممکن است بهبودی در ناباروری برطرف کند.
روش‌های کمکی باروری: روش‌های کمکی تولید مثل مانند ازدیاد جنین در خارج از بدن (IVF)، انتقال جنین (ET)، انتقال زایمان(ET) و سایر روش‌ها نیز می‌توانند در درمان ناباروری مؤثر باشند.
مداخلات جراحی در ناباروری مردان: در برخی موارد ناباروری مردان، جراحی ممکن است لازم باشد تا مشکلاتی مانند انسداد راه‌های منتقل‌کننده اسپرم (مثل وازکتومی) یا تصحیح نواقص ساختاری در اعضای تولید کننده اسپرم (مثل جراحی واریکوسل) را برطرف کند.
دارو درمانی برای افزایش تخمک گذاری
با توجه به شرایط و برسی های لازم توسط پزشک متخصص داروهایی تجویز می شود که باعث تحریک تخمدان ها و تولید تخمک های بیشتر می شود. این دارو ها به صورت خوراکی و تزریقی می باشد. یکی از رایج ترین دارو ی خوراکی کلومیفن که یک انتی استروژن است. این داروی برای تحریک تخمدان ها و افزایش تخمک گذاری استفاده می شود. این دارو مستقیما بر هیپوتالاموس مغز تاثیر می گذارد. گونادوتروپین از رایج ترین دارو های تزریقی است.
درمان ناباروری با IVF
به این روش به عنوان درمان قطعی ناباروری یاد می شود. در این روش عمل لقاح در بیرون از بدن زن انجام می شود به این صورت که تخمک های زن و اسپرم اقا گرفته می شود و عمل لقاح در آزمایشگاه در دستگاه های مخصوص انجام می شود.
هنگامی که لوله های فالوپ آسیب دیده باشد از این روش استفاده می شود. در این روش از تخمک ها به صورت مستقیم از تخمدان ها نمونه گیری می شود. بعد از این که در آزمایشگاه عمل لقاح انجام می شود تخمک های بارور شده تحت نظر پزشک به رحم زن منتقل می شود و در دیواره رحم قرار می گیرد. و سپس بعد از گذشت مدت زمانی تست بارداری انجام می شود.
افراد واجب و شرایط برای درمان با روش IVF
- افرادی با اختلالات در تخمک گذاری
- پایین بودن کیفیت تخمک
- ابتلا به بیماری های آندومتریوز
- مسدود بودن لوله های رحم
درمان ناباروری با IUI
این روش به شستشو اسپرم معروف است. در این روش اسپرم های مرد نمونه گیری می شود و بهترین اسپرم را جدا و اماده می کنند و از طریق یک لوله باریک و نازک در ناحیه های فالوپ جایگذای می شود. این روش بدون درد است و اسپرم ها باید سالم باشند تا بتواند باعث تحریک تخمک شوند و آن ها را بارور کنند.
هنگامی یکی از مشکلات زیر را داشته باید باید از این روش استفاده کرد:
- ترشحات غیر طبیعی در دهانه رحم
- وجود زخم و اکنه در دهانه رحم
- احساس درد شدید هنگام رابطه ی جنسی
- مشکلات نعوظ و انزال در اقایان
- حساسیت خانم ها به اسپرم یا مایع منی
- وجود بیماری های آمیزشی مانند ایدز و هپاتیت
درمان ناباروری با میکرواینجکشن یا ICSI
روش ICSI تقریبا شبیه روش IVF می باشد. از این روش در زمانی استفاده می شود که اسپرم های سالم مرد کم باشد. در این روش باید اسپرم های سالم مرد باید با دقت بیشتری درون تخمک تزریق شود. این کار باعث می شود شانس باروری تخمک ها به میزان زیادی افزایش یابد. در این روش مانند IVF تخمک ها بعد از بارور شدن به داخل لوله رحم منتقل می شود. اگر روش IVF برای بیمار جوابگو نباشد از این روش استفاده می شود زیرا به حالت طبیعی نزدیک تر است.
روش GIFT و ZIFT
در این روش تخمک ها از تخمدان ها گرفته می شود و در محیط ازمایشگاهی با اسپرم ترکیب شده و به داخل رحم انتقال داده می شود. در روش ZIFT تخمک های بارور شده پس از 24 ساعت به رحم منقل می شود ولی در روش GIFT مستقیما درون لوله رحم قرار می گیرد. شانس باروری این روش با روش IVF به یک میزان است.
لاپاراسکوپی
این روش برای خانم هایی است که در ناحیه تناسلی و لوله های رحم دچار مشکل هستند. از این روش برای بازسازی و رفع مشکل تناسلی استفاده می شود. ممکن است بعد از انجام این روش پزشک تشخیص دهد که روش IVF برای بارداری لازم است. یکی از زیر شاخه های لاپاراسکوپی عمل هیستروسکوپی رحم است در این روش به رفع مشکلات رحم مثل تومور های فیبروئیدی و پولیپ یا مشکلات رحمی استفاده می شود.
زمان مناسب برای مراجعه به متخصص زنان و زایمان
بسیاری از خانم ها هنگامی به بهترین متخصص زنان و زایمان در شهر محل سکونت خود مراجعه می کنند که با مشکلی مواجه شوند در صورتی که ممکن است بسیاری از بیماری ها بدون علائم باشد. به همین خاطر لازم است که همه ی خانم ها حداقل 6 ماه یک بار حتما به پزشک مراجعه کنند و معاینه شوند، به ویژه خانم های بالای 35 سال بسیار مهم است.
نتیجه گیری
توجه داشته باشید که درمان ناباروری بستگی به شرایط و علت خاص شما دارد و بهتر است با متخصصان زنان مشورت کنید. آنها می‌توانند بر اساس تشخیص دقیق شما، یک برنامه درمانی سفارشی برای شما تنظیم کنند. چنانچه هر گونه سوالی یا نظری در مورد مطالب فوق دارید می توانید در انتهای همین مقاله در بخش “دیدگاه” مطرح نمایئد تا خانم دکتر بهاره اربابی با تخصص و تجربه ای دارند نسبت به پاسخ آن اقدام کنند. هم چنین می توانید از طریق حضوری و غیر حضوری سامانه مشاوره آنلاین نیز در مورد مشکلات و ناباوری خود مشورت کنید.
باسلام و خسته نباشید.من تاالان چندبار کاشت جنین کردم و منفی شده پارسال مجدد مراجعه کردم برا کاشت و‌دکترگفتن که مایع آزاد جمع شده توی لگنم و اگه بخاد کاشت رو انجام بده جنین ها با اون آب دفع میشن ماه بعدش هیستروسکوپی شدم و خراش دادم و مجدد۱ماه بعدش مراجعه کردم برا کاشت و‌گفتن که مقدار مختصری مایع ازاد هست درون لگن و انتقال انجام شدبعد۱۴روز ازمایش منفی شد.الان مجدد میخام برم برا کاشت و خواستم قبلش این مشکلو‌حل کنم.اول اینکه علت جمع شدن مایع ازاد چیه و اینکه راه درمانش چیه قبل از کاشت جنین
سلام عزیزم بخاطر عوارض دارویی میتونه باشه